Elke week maken 160 oude Belgische gebouwen plaats voor nieuwbouw

Ons oud patrimonium gaat dezer dagen in een recordtempo tegen de vlakte. Vorig jaar sloopte de Belgische bouw- en vastgoedsector liefst 8.278 gebouwen ouder dan 20 jaar, dat zijn er gemiddeld 160 pér week. Zo blijkt uit een analyse van ERA, de grootste makelaarsgroep van Vlaanderen. Opvallend: in het overgrote merendeel van de gevallen gaat het om zogeheten ‘reconversieprojecten'. Daarbij maken oude kantoren, woningen en fabriekspanden plaats voor nieuwbouw, al dan niet in combinatie met een herbestemming. Vooral in stads- en dorpskernen piekt het aantal reconversieprojecten, en dat is vooral te verklaren door het feit dat steeds meer gezinnen files willen vermijden en duurzamer willen wonen.

Maar liefst 160 oude gebouwen per week, goed voor een totaal van 8.278: zoveel Belgische woningen, kantoren, ziekenhuizen en fabrieken van voor anno 2000 hebben we vorig jaar afgebroken. Dat zijn er zomaar even 10,3 procent meer dan het jaar daarvoor. “Laat er geen twijfel over bestaan: we zijn ons verouderd patrimonium aan een recordtempo aan het afbreken of ingrijpend aan het renoveren. En in 95 procent van de gevallen zal zo'n afbraak gebeuren om er een nieuwbouwproject in de plaats te zetten. Een leegstaand ziekenhuis dat plaats maakt voor een nieuw kantoorgebouw, of een oude fabriek die vervangen wordt door een nieuwe woonwijk, dergelijke reconversieprojecten komen steeds vaker voor en dat is een goede zaak voor het klimaat én de mobiliteit,” aldus Johan Krijgsman, CEO ERA Belgium

Reconversie an sich is niet nieuw: uit cijfers van perspective.brussels, het Brussels gewestelijk onderzoekscentrum, blijkt bijvoorbeeld dat tussen 1997 en 2017 al zo'n 1.333.000 vierkante meter aan kantoren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een andere functie kreeg - voornamelijk als woonruimte (65%). Maar de snelheid waarmee we ons vastgoed herontwikkelen, lag nog nooit zo hoog als vandaag. Die stroomversnelling is er volgens ERA gekomen omdat de nood hoog is: we hebben steeds minder open ruimte in ons land, een probleem waar vooral Vlaanderen mee kampt. “De Vlaamse Bouwmeester heeft daarvoor herhaaldelijk aan de alarmbel getrokken, maar toch is de betonstop er niet gekomen. En de ‘bouwshift' die de nieuwe regering voorstelt biedt voorlopig geen soelaas. Daarom zetten steeds meer vastgoedontwikkelaars uit eigen initiatief in op reconversie en herbestemming. Want daarmee snij je immers geen extra open ruimte aan. Meer nog: soms creëren ze met hun nieuwbouwprojecten zelfs méér open ruimte en extra groen.” Johan Krijgsman, CEO ERA Belgium.

Ook in de eigen verkoopcijfers voelt ERA de opkomst van reconversies: in bijna 7 op de 10 nieuwbouwprojecten die de makelaarsgroep verkoopt gaat het om een herontwikkeling. Vijf jaar geleden lag dat aantal 25 procent lager.

“Zo staat er bijvoorbeeld een reconversieproject vlakbij het centrum van Berlare, dat intussen al uitverkocht is. Een voormalig sterrenrestaurant met een feestzaal die failliet ging, maakte na drie jaar leegstand plaats voor ‘Residentie Laurierblad': een project waar nu 15 gezinnen een nieuwe thuis hebben en twee nieuwe handelszaken gevestigd zijn. Naast het evidente voordeel - dat er geen groene ruimte aangesneden werd - verbruiken de nieuwe appartementen bovendien ook veel minder energie dan de oude gebouwen. Een dubbele winst voor het klimaat dus.”

Ook de consument heeft zijn aandeel in de opkomst van reconversie. Appartementen die deel uitmaken van een herontwikkelingsproject blijken namelijk erg begeerd. Naast het feit dat Belgen steeds klimaatbewuster zijn bij de aankoop van hun woning, speelt vooral mobiliteit een grote rol.

“Nieuwbouw verkoopt momenteel sowieso al erg goed. Onder andere omdat het duurzaam is, een aspect waar de consument van vandaag veel rekening mee houdt. Maar reconversieprojecten hebben nog een extra streepje voor: ze zijn meestal in stads- en dorpskernen gelegen zijn. Daarom scoren ze vaak heel sterk op vlak van mobiliteit, een steeds crucialer argument bij de aankoop van een woning.”