Starters betaalden in 2011-2013 iets minder voor hypothecaire lening dan in 2003-2004

Ondanks de sterk gestegen woningprijzen betaalden starters op de woningmarkt in Vlaanderen - dit zijn gezinnen die voor het eerst een woning verwerven en waarvan het gezinshoofd niet ouder is dan 35 - in de periode 2011-2013 maandelijks iets minder af voor hun hypothecaire lening dan in 2003-2004. Dat blijkt uit een studie door Kristof Heylen van het Leuvense Steunpunt Wonen.

In de periode 2011-2013 betaalden starters gemiddeld 207.000 euro voor een woning tegenover 168.000 euro in 2003-2004. Deze extra kost werd vooral opgevangen door een stijging van het geleend bedrag, terwijl de inbreng van eigen middelen slechts licht toenam. Dat desondanks de maandelijkse netto-afbetaling in die periode licht daalde, is het gevolg van de toename van de gemiddelde looptijd van de lening, de substantiële daling van de hypothecaire rentevoet en de stijging van het voordeel van de hypotheekafrek.

Aangezien de inkomens waarover de gezinnen in 2011-2013 beschikten gemiddeld lager waren dan in 2003-2004, bedroeg de nettowoonquote voor beide groepen bij aankoop gemiddeld 24 procent. De woonquote is de verhouding tussen hypotheeklasten en bruto-inkomen. Het aandeel starters met een woonquote boven 30 procent bedroeg in 2011-2013 echter 28 procent, meer dan het dubbele dan in 2003-2004 (13 procent). Van beide groepen houdt 8 procent te weinig over om menswaardig te participeren aan de samenleving.

Globaal genomen wordt de helft van de starterswoningen in 2011-2013 als goed bestempeld, wat een status quo betekent in vergelijking met 2003-2004. De woningkwaliteit van de panden die in 2011-2013 verworven werden, is op bepaalde aspecten zelfs verbeterd. Zo is het isolatieniveau er op vooruitgegaan en dit ondanks het feit dat het aandeel nieuwbouwprojecten in 2011-2013 lager lag.

De onderzoekers bestudeerden ook de situatie anno 2013 van de starters die in 2003-2004 een woning verwierven. In 2013 had nog slechts 6 procent een nettowoonquote van meer dan 30 procent. De verbeterde betaalbaarheid wordt toegeschreven aan een stijging van het inkomen en de gedaalde rentevoet, waardoor velen met een vaste rentevoet hun lening herfinancierden. Ook de kwaliteit van de woningen was omwille van renovatieactiviteiten anno 2013 sterk verbeterd.